Empati Yapabilme Becerisi

Çocuklarda Empati Yapabilme Becerisinin Oluşturulup Geliştirilmesinde Ailenin Rolü

Empati becerisi gelişmiş çocuklar, karşılarındaki insanların duygu ve düşüncelerini doğru bir şekilde anlamakta ve anladıklarını karşı tarafa net bir şekilde ifade edebilmektedirler. Bunun sonucunda ise kişilerarası iletişimlerinde problem yaşama olasılıkları en aza düşmektedir. Empati becerisi gelişmiş bir çocuk; aynı zamanda kendi duygu ve düşüncelerinin farkında olup, bunları açıkça ifade edebilen bir çocuk olacaktır. Kendi duygu ve düşüncelerini zorlanmandan anlamlandırabilen çocuklar, diğer insanların duygu ve düşüncelerini anlamlandırmakta da uzmanlaşacaklardır. Bu noktada ebeveynim rolü büyüktür. Ebeveynlerin, çocuklarının ve diğer insanların duygu ve düşüncelerine olan yaklaşımı çocuğun empati becerisinin gelişim sürecini oldukça etkilemektedir. Ebeveynler öncelikli olarak çocuklarının duygu ve düşüncelerini ifade etmelerine fırsat sunmalıdırlar. Diğer insanların hissettikleri ve düşünceleri hakkında çocuklarıyla konuşmalı, çocukların kendisini ve diğerlerini anlamalarını sağlamalıdırlar. Örneğin; çocuğuna kitap okuyan bir ebeveynin, çocuğuyla birlikte kitap karakterlerinin duygu ve düşünceleri üzerine konuşması.

Çocuğunun bir birey olduğu gerçeğini kabullenip, herkesin birbirinden farklı özellikler barındırabileceğini göz önünde bulundurarak hareket eden bir ebeveyn, çocuğunun kendi ve diğer insanların farklılıklarını rahatça kabullenebilmesine, ayrımcılık yapmamasına fırsat sağlamış olacaktır. Empati becerisi gelişmemiş bir çocuğun vicdani duyguları köreleceği için hem kendisi hem de diğer insanlar için tehlikeli bir birey olma ihtimali yüksektir. Bu yüzdendir ki ebeveynlerin, çocuklarının dünyaya sadece kendi açılarından değil herkesin açısından bakabilmelerini sağlamaları gerekmektedir. Çocuk, durumu olmayan bir insana yardım etmenin mutluluğunu yaşamalı ve aynı zamanda da dışlanmanın, hislerinin incinmesinin, insanlar tarafından korkutulmanın ya da kandırılmanın, bir evi olmamasının acısını anlayıp hissedebilmelidir. Bunları yaşamasa bile, tüm bunları kendi zihninde sanki yaşamış gibi imgeleyebilmeli ve bunun sonucunda canının ne kadar acıyacağını anlayabilmelidir ancak böylece diğer insanlarla bir bağ kurabilecek ve onlara yardım etmeyi, onları mutlu etmeyi amaç haline getirebilecektir.

Ebeveynler, çocuklarının ve diğer insanların duygu ve düşüncelerini anlayıp, onlara bu doğrultuda geribildirim yapabildiği sürece çocuğun empati yapabilme becerisi olumlu yönde gelişecektir. Ancak ebeveynler ayrım yaptığı, durumlara derine inmeden sadece yüzeysel baktıkları, insanlar arasında farklar olmasının normal bir durum olduğunu kabullenmediği, sosyal statüsü düşük ve maddi durumu kötü olan insanları aşağıladığı sürece çocuğu da hayatı, insanları ve hatta kendisini bu şekilde anlamlandırmayı öğrenecek bunun sonucunda ise insanların duygu ve düşüncelerini anlayamayan, kendi duygu ve düşüncelerine bile ulaşamayan, kişilerarası iletişimlerinde problem yaşayan, kalp kırılmasının acısını anlamlandıramadığı için kalp kırmaktan korkmayan, tüm bu olumsuzlukların hem kendisi hem de toplum için zararlı ve sağlıksız olduğunun farkında bile olmayan bir bireye dönüşecektir.